Historia własności leśnej na terenie obecnego nadleśnictwa Zawadzkie
Wieś Żędowice otoczona jest od południa i północy lasami które zaliczono do obszarów chronionego krajobrazu tzw. Zespołu Lasów Strobrawsko – Turawskich. Można powiedzieć, że Żędowice tak dawniej jak i dziś lasem stoją, skoro lesistość wsi Żędowice wynosi 75% jej powierzchni administracyjnej. Z analizy obrębu geodezyjnego (geodezyjnego) Żędowice, wchodzą w skład nadleśnictwa Zawadzkie. Na przestrzeni kilku ostatnich stuleci tereny nadleśnictwa zmieniały kilkakrotnie właścicieli. Najstarsze dane historyczne sięgają XVI wieku. W roku 1566 wymienia się funkcjonariuszy administracji leśnej: gajowych, leśniczych, myśliwych, łowczych i lasomistrzów. W okresie pońszczyźniano-folwarcznym w 1541 roku biskup wrocławski wydał instrukcję dal górników, w której nakazywał podział lasów w pobliżu osiedli, kopalń, hut i kuźnic na poręby. Później właścicielami olbrzymich dóbr ziemskich, w tym i leśnych, na Śląsku był ród Collonów, który władał terenami obecnych obrębów: Zawadzkie i Kolonowskie. Obręb Kielcza stanowiły w 2/3 dobra królewskie, a w 1/3 wytwórni chemicznej w Krupskim Młynie. Zarządzenie Fryderyka II z dnia 19.04.1756 roku regulowało sprawy eksploatacji drewna na Śląsku, a od roku 1777 zaznacza się silna ingerencja państwa pruskiego w gospodarkę leśną. W 1811 roku zniesiono wszelkie ograniczenia w użytkowaniu w stosunku do właścicieli pytywanych. Sporządzanie map leśnych zostało wprowadzone w dniu 13.07.1819 r. instrukcją Centralnej Dyrekcji Lasów Państwowych przy pruskim Ministerstwie Finansów i Lasów. Instrukcja określa granice leśnictw rewirów oraz sporządzanie niezbędnych dokumentów (plany i mapy). Mapa Magnactwa Wernigerode, wykonana w 1890 roku, dzieli obecne tereny nadleśnictwa na następujące dzielnice i obwody: dzielnica leśna Wierchlesie z sześcioma obwodami: Mostki, Wierchlesie, Łaziska , Kasztel, Nowe Łąki, Jaźwin; dzielnica leśna “Bendowice” z czterema obwodami: Spórok, Regolowiec, Kolejka, Myślina; dzielnica leśna “Kośmidry” z dziewięcioma obwodami: Żyłka, Kieleczka, Żędowice, Kokotek, Solarnia, Kośmidry, Pietraszów, Lyszczok, Łagiewniki. W roku 1910 prywatna własność leśna o nazwie “Malapartus”, o obszarze zbliżonym do obecnego nadleśnictwa Zawadzkie, została sprzedana hrabiemu Tiele Winkklerowi z Pszczyny, właścicielowi pałacu w Mosznej. Z dniem 1 stycznia 1926 roku lasy “Malapartus” zostały wykupione przez państwo pruskie za kwotę 10mln marek i znalazły się w strukturze organizacyjnej okręgu leśnego Opole, z podziałem na trzy nadleśnictwa: Colonowska, Wierchlesie i Kośmidry. Przed I wojną lasy wchodzące w skład obecnego nadleśnictwa Zawadzkie stanowiły własność państwową z nieznaczną ilością lasów prywatnych. Na przełomie kwietnia i maja 1945. W latach 1945-1959 nadleśnictwa: Zawadzkie, Kielcza i Kolonowskie wchodziły w skład Rejonu Lasów Państwowych w Zawadzkiem. Z dniem 1 stycznia 1973, decyzją Dyrektora Naczelnego Lasów Państwowych w Warszawie Bizzo kasyno online, w skład nadleśnictwa Zawadzkie włączono nadleśnictwa: Kielcza i Kolonowskie.
Gospodarka leśna w przeszłości
Do końca XVIII wieku , tereny dzisiejszego nadleśnictwa Zawadzkie pokrywały drzewostany naturalne o charakterze puszczańskim , pamiętające czasy polowań Piastów Śląskich. Pod koniec wieku XVII, poprzez cały wiek XVIII i na początku wieku XIX rozkwita na tym terenie hutnictwo żelaza. Warunkiem powstania zakładów hutniczych była bliskość wody i lasów. Lasy dostarczały surowca opałowego jakim był węgiel drzewny, a woda bieżąca z rzeki Mała Panew służyła do przepłukiwania rudy, napędzania młotów i miechów kuźniczych. Bazę surowcową i źródło rudy żelaza stanowiły lokalne pokłady rudy darniowej oraz niezbyt oddalone złoża rud kopalnianych. Roczne zapotrzebowanie na węgiel drzewny dla lokalnych hut wynosiło w roku 1790 aż 20 000 sągów (1 sąg = 4 m3). Właściciel hut hr. Filip Collona założył specjalne kolonie węglarzy. W XIX wieku budowano piece fryszerskie opalane węglem drzewnym. Dziś jeszcze podczas wykonywania przygotowania gleby sprzętem mechanicznym (orka pługiem leśnym) na powierzchniach zrębowych często spotkać można okrągłe “place” po mielerzach. Zdecydowano się na tę już wtedy przestarzałą technologie z uwagi na trudny dowóz węgla z Górnego Śląska. Do chwili obecnej zachowały się ówczesne budowle hydrotechniczne w postaci jazdów, przepustów i kanałów. W latach sześćdziesiątych XIX wieku spadkobierca Filipa Collona, hr. Andrzej Renard założył w okolicach Zawadzkiego rezerwat leśnej ( Tiergarten), który obejmował 19400 morgów (4840 ha) powierzchni leśnej. W roku 1856, w Kolonii Kąty (obecne Leśnictwo Dębie) hr. Andrzej Renard wybudował zamek myśliwski, w którym mieści się dziś Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci. O charakterze dawnej gospodarki leśnej można wnosić na podstawie stanu istniejących jeszcze drzewostanów V i starszych klas wieku. W połowie XIX wieku użytkowanie odbywało się na dużych 10-20 hektarowych powierzchniach zrębów zupełnych z pozostawieniem nasienników a więc z częściowym odnowieniem samo siewem. Eksploatacja surowca drzewnego była stosunkowo bardziej intensywna niż ja innych terenach z uwagi na potrzeby silnie rozwiniętego hutnictwa, kopalni węgla kamiennego i sprzedaż drewna w głąb Niemiec. Transport drewna ułatwiała spławna wówczas rzeka Mała Panew oraz jedna z pierwszych na Śląsku kolej żelazna Opole – Tarnowskie Góry. W latach 20-tych i 30-tych XX wieku dominującym gatunkiem był świerk, który stanowił 60% udziału w składzie gatunkowym. Wprowadzania świerka na tak dużą skalę podyktowane było uzyskiwaniem wysokiej renty leśnej i produkcji nastawionej na surowiec kopalniakowy. Duże zapotrzebowanie przemysłu i budownictwa spowodowało znaczne odmłodzenie i przerzedzenie lasów okolic Zawadzkiego. W latach 1870-1935 zostały wybudowane leśniczówki obecnego nadleśnictwa. W obrębie ewidencyjnym (geodezyjnym) Żędowic powstały leśniczówki “Mosty” (rok budowy 1900) i “Żędowice” (dawny budynek mieszkalny Staży Granicznej z 1927 r. spalony w 1945 r. przez Rosjan. Ówczesny poziom zagospodarowania lasów był wysoki, o czym świadczą zachowane leśne mapy administracyjne.
Zwierzyna leśna
W wieku XIX w lasach nadleśnictwa występowało bardzo dużo zwierzyna grubej i drobnej oraz wiele gatunków ptactwa. Bytowały tu jelenie europejskie, daniele, sarny, dziki, muflony, zające, dzikie króliki, głuszce, cietrzewie, dzikie gęsi, kaczki, mewy, wydry, rysie, lisy, wilki oraz wiele innych gatunków jak również introdukowane jelenia sika. Plagę dla ludzi i zwierząt stanowiły rysie i wilki. Hrabia Andrzej Renard, właściciel ziemski wystąpił w parlamencie pruskim z wnioskiem o odłączenie wsi Żędowice od parafii Jemielnica, a przyłączenie jej do parafii Kielcza. Uzasadnienie stanowiły napady wilków na mieszkańców wsi Żędowice udających się drogą leśną do kościoła w Jemielnicy. W połowie XIX wieku wytępiona całkowicie wilki, a ostatni został odstrzelony w rok 1866. W 1976 r. zanotowano powrót wilka na ten teren. Wilk został stropiony w leśnictwie Żędowice, a odstrzału dokonał Ginter Merkiel, myśliwy z Koła Łowieckiego “SZARAK” w Kielczy. W latach międzywojennych do stawów i strug leśnych introdukowano piżmaka. Pierwotnie dominujący jeleń siłą został zredukowany i zastąpiony jeleniem karpackim pochodzącym z Węgier. Obecnie występujący na tym terenie jeleń europejski odznacza się wspaniałym porożem (brązowy, srebrny, złoty medal). W ostatnich latach wskutek zwiększenia się liczebności drapieżników z roku na rok maleje liczba kuropatw, bażantów, zajęcy. Cietrzew, którego tokowiska można było wysłuchiwać na wrzosowiskach w leśnictwie Żędowice i Mosty wyginął całkowicie. W noc sylwestrową 1978/1979 na grubą pokrywę śnieżną spadła marznąca mżawka, która uśmierciła tysiące cietrzewi na całej Opolszczyźnie (w okresie zimowym przy pokrywie śnieżnej cietrzewie zagrzebują się na noc w śniegu). Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się stałe i wyraźne obniżenie odporności biologicznej drzew, co związane jest z wzrastającymi w poprzednim okresie zanieczyszczeniami powietrza i gleby, zmianą stosunków wodnych i długotrwałymi suszami. Począwszy os lat 20-tych wystąpił cały szereg zjawisk klęskowych, zarówno natury biotycznej jak i abiotycznej. Do najważniejszych z nich należy: gradacja brudnicy mniszki w latach 1947-51 na łącznej powierzchni 9,5 tys. Ha oraz wiele gradacji szkodników pierwotnych na mniejszych powierzchniach. Czynniki żywiołowe (huragany, pożary, okiść) występowały dosyć często i powodowały wielkie szkody w drzewostanach, np. pożar leśny w 1922 r. o powierzchni ok. 800 ha, w 1929 r. o powierzchni ok. 2000 ha, 1986 r. o powierzchni ok. 120 ha. Większość z tych zjawisk dotyczyła drzewostanów świerkowych, których zdrowotność i naturalna odporność obniżyła się najbardziej ze względu na zmiany klimatyczne i zanieczyszczenia przemysłowe. Prezentowane obok zastawienie ukazują ważniejsze szkody spowodowane w nadleśnictwie Zawadzkie w obrębie ewidencyjnym “Żędowice” przez czynniki biotyczne i abiotyczne (w wykazie pominięto pożary leśne poniżej 5 ha, wiatrołomy poniżej 5 tys. m3 drewna oraz zwalczanie owadów na powierzchni < 200 ha.). W wyniku katastrofy ekologicznej związanej z awarią elektrowni atomowej w Czarnobylu w kwietniu 1986 roku nadleśnictwo poniosło straty materialne w dziale nasion drzew iglastych, gdyż żadne nasienie nie posiadało prawidłowej zdolności kiełkowania z powodu napromieniowania. Wszystkie nasiona były martwe a powyższa informacja o napromieniowaniu była objęta ścisłą tajemnicą. Ponadto przez długi okres czasu nie eksportowano rusz zwierzyny płowej i czarnej , gdyż kraje Unii Europejskiej odmówiły zakupu ze względu na ich napromieniowanie. (Wypis z książki “Żędowice ziemia i ludzie” tekst Zdzisław Siewiera)